ပါလီမန္ထိပ္သီး အစည္းအေဝး


ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဝန္ႀကီးအဆင္႔ ပါလီမန္ အစည္းအေဝးမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ေရးႀကီးတဲ႔ ကိစၥေလးခု အေၾကာင္းေဆြးေႏြးေနၾကတယ္။

၁ ။ လူဦးေရ တိုးပြားမႈႏႈန္း ျမင္႔မားျခင္း

ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီး။ ။ လူဦးေရ တိုးပြားမႈႏႈန္း ျမင္႔မားျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စနစ္တက်သုေတသနျပဳခ်က္အရ တာဝန္မကင္းသူ ႏွစ္ေယာက္ ကိုေတြ႔ရပါ တယ္။အဲဲဒါ ေမြးလာတဲ႔ ကေလးေတြနဲ႔ ေသခ်ိန္မွာ မေသတဲ႔လူေတြေၾကာင္႔ပါ။ ကေလးေတြေမြးမလာဘူးဆိုရင္ လူဦးေရတိုးလာစရာ မရႇိပါဘူး။ အလားတူ ပဲ ေမြးလာတဲ႔ႏႈန္းထားနဲ႔အတူ ေသေနၾကမယ္ဆိုရင္လည္း လူဦးေရ တိုးလာ စရာအေၾကာင္း မရႇိပါဘူး။
ေမြးလာတဲ႔ ကေလးေတြကို မေမြးၾကနဲ႔ဦး တခ်ိဳ႕ကို ျမန္ျမန္ေသၾကလို႔ ေျပာ လိုက္ရင္ ဒီျပႆနာက ေျပလည္သြားပါၿပီ။
( ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ေက်ာ္တဲ႔ ဝန္ႀကီးမ်ားက ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးအဆိုကို လက္ခံအတည္ျပဳၾကတယ္။)

၂ ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္း မလုံေလာက္မႈ

က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး။ ။ ဒီျပႆနာက ေဆးရုံေတြ၊ ေဆးခန္းေတြက က်ဥ္းသြား လို႔ မလုံမေလာက္ျဖစ္ရတာမဟုတ္ပါဘူး။ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းေတြက အရင္ အတိုင္းပါပဲ။ ေသးမသြားပါဘူး။ အဓိကျပႆနာက ဖ်ားနာတဲ႔လူေတြ။ သူတို႔ အေရအတြက္ မ်ားလြန္းေနလို႔ပါ။ သူတို႔ကို သိပ္ၿပီး မဖ်ားနာၾကနဲ႔လို႔ ေျပာ လိုက္ရင္ ဒီျပႆနာက ေျပလည္သြားပါၿပီ။
( ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ေက်ာ္တဲ႔ ဝန္ႀကီးမ်ားက က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးအဆိုကို လက္ခံအတည္ျပဳၾကတယ္။)

၃ ။ အလုပ္လက္မဲ႔ ျပႆနာ

အလုပ္သမား ဝန္ႀကီး။ ။ အလုပ္လက္မဲ႔ ျပႆနာက က်ေနာ္ တင္ျပခဲ႔သလိုပါ ပဲ။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ ေရွ႕ကလူေတြက ရိွရိွသမ်ွ အလုပ္ေတြကို အ ကုန္ လုပ္သြားလို႔ က်ေနာ္တို႔လက္ထက္မွာ လုပ္စရာမ႐ိွ ျဖစ္ရတာပါ။ လူထုကို ျဖည္းျဖည္းလုပ္ၾကလို႔ ေျပာထားလိုက္ရင္ ဒီျပႆနာက ေျပလည္ သြားပါၿပီ။
( ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ေက်ာ္တဲ႔ ဝန္ႀကီးမ်ားက အလုပ္သမား ဝန္ႀကီးအဆိုကို ( အားတက္သေရာ ) လက္ခံအတည္ျပဳၾကတယ္။)

၄ ။ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ စီးပြားေရး

လယ္သမား ဝန္ႀကီးး။
အမ်ားသိၿပီးျဖစ္လို႔ မေဖာ္ျပေတာ႔။ က်ေနာ္ကေတာ႔ အားနာလို႔ ဘယ္သူ႕ကိုမွ မေျပာျပပါဘူး။ စိတ္ထဲမွာတင္ပဲ သူ႔ကို " တစ္နပ္စားဉာဏ္ ဝန္ႀကီးး " လို႔ ဘယ္သူမွမသိေအာင္ ေခၚလိုက္တယ္။

တိုက္ဆိုင္မႈရိွရင္ နည္းေတာင္နည္းေသးတယ္လို႔ မွတ္ယူေပးၾကပါ။


 ဇင္ေဝေသာ္

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကန္တဲ႔ေဘာလုံး


( ၁ )
ဘူေဂးရီးယားႏိုင္ငံ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Boyko Borisov က ေဘာ္လကန္ေဒသမွာ လူေခးမီးယားေရာဂါ ခံစားေနရတဲ႔ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ရံပုံေငြအတြက္ အဂၤ လန္က အက္စတြန္ဗီလာအသင္းနဲ႔ ဘူေဂးရီးယား လက္ေရြးစဥ္အသင္းတို႔ ကစားမယ္႔ပြဲမွာ သူလည္းပါဝင္ကစားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သာဓုေခၚစရာ သတင္းပါ။

( ၂ )
ျမန္မာျပည္မွာလည္း ပညာေရး ရံပုံေငြအတြက္ဆိုၿပီး သူ တတ္တဲ႔ပညာ နဲ႔ ေဒၚစုက ဆြယ္တာထိုးၿပီး ေလလံတင္လိုက္တာ ျမန္မာေတြၾကားမွာေတာ႔ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္းပဲ။ ဘယ္ေလာက္နဲ႔ ေဈးျပတ္သြားသလဲေတာ႔ မသိ ဘူး။ အဲသလိုပဲ က်ေနာ္တို႔ သမၼတႀကီးကလည္း ဥပမာ က်န္းမာေရးအတြက္ ရံပုံေငြဆိုၿပီး ေဘာလုံးပြဲ တစ္ပြဲေလာက္ ခဏျဖစ္ျဖစ္ ဝင္ကစားေပးလိုက္ ရင္ ေတာ္ေတာ္လႇမွာပဲလို႔ စဥ္းစားမိလို႔ပါ။

( ၃ )
ရီးဒါးဒိုင္ဂ်က္ထဲမွာ ဖတ္ခဲ႔ရဖူးတယ္။ ပုရြက္ဆိတ္အသင္းနဲ႔ ဆင္အသင္း တို႔ ေဘာလုံးကစားရာမွာ ဆင္အသင္းက သုံးဂိုး တစ္ဂိုးနဲ႔ ႏိုင္ေနတယ္။ ဒုတိယယပိုင္းေရာက္ေတာ႔ ပုရြက္ဆိတ္အသင္းက ေဘာသမားတစ္ေယာက္ လူစားဝင္မယ္လို႔ စာရင္းေပးထားတယ္။ ဒါေပမဲ႔ လူစားဝင္မယ္႔ ေဘာသမား က ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ရယ္ဒီမျဖစ္လို႔ အခ်ိန္ေတာ္ၾကာေစာင္႔လိုက္ရတယ္။ ေနာက္ ဆုံးမွာ လူစားဝင္လာသူက ကင္းေျခမ်ား ျဖစ္ေနတယ္။ တစ္ေယာက္ဆိုတစ္ေယာက္ပဲ။ ဆင္အသင္းျပာသြားတယ္။ ေဘာလုံးကို ဘယ္ေျခေထာက္နဲ႔ ဖမ္းမယ္၊ လွည္႔မယ္၊ ကန္မယ္၊ ဂိုးသြင္းမယ္က အစ ခန္႔ မွန္းဖို႔ ေတာ္ေတာ္ခက္တာပဲ။ သူဝင္လာၿပီး သိပ္မၾကာခင္ သုံးဂိုးစီ သေရျဖစ္ သြားတယ္။ ခဏေနေတာ႔ ပြဲလည္းၿပီးေရာ။


 ပြဲၿပီးေတာ႔ မင္းေနာ႔သမတ္ခ်္ ( အေကာင္းဆုံးဆုရ ) ျဖစ္သြားတဲ႔ ကင္းေျခမ်ား ကို အင္တာဗ်ဴးၾကတယ္။
" ခင္ဗ်ားသာ ဒီထက္ေစာေစာက လူစားလဲဝင္ကန္ခဲ႔ရင္ ဆင္အသင္းကို ေသ ခ်ာေပါက္ႏိုင္မယ္ထင္တယ္ "
" ဟုတ္ကဲ႔၊ က်ေနာ္လည္း အေစာႀကီးကတည္း လူစားဝင္ဖို႔ ျပင္ေနတာပဲ၊ မီကို မမီလိုက္လို႔ဗ် "
" ခင္ဗ်ားမွာ ဘာအလုပ္ေတြမ်ား ဒီထက္အေရးႀကီးတာေတြ ရိွေနလို႔လဲ "
" မရိွပါဘးူဗ်ာ။ ေဘာကန္ဖိနပ္အားလုံးကို ႀကိဳးၿပီးေအာင္ ခ်ည္ေနရတာနဲ႔ အခ်ိန္ အေတာ္ကုန္သြားလို႔ပါ "

( ၄ )
( ၂ ) နဲ႔ ( ၃ ) က အဆက္စပ္ လုံးဝမရွိပါ။



ဇင္ေဝေသာ္

လြယ္လြယ္ေျပာ ရသားနဲ႔ ( အဂၤလိပ္ ေဝါဟာရမ်ား )


တခ်ိဳ႕က ျမန္မာလို ေလေၾကာရွည္တယ္လို႔ ထင္တတ္ၾကပါတယ္။ ဘာသာစကားတိုင္းဟာ ေျပာသူ၊ေရးသူအေပၚ မူတည္ၿပီး ေလေၾကာအတို၊ အရွည္ ရွိႏုိင္ပါတယ္။
အဲဒီအထဲက စကား ( ၁၀ ) လုံး ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ ေလရွည္ မရွည္ သိရတာေပါ႔။

1 )appear with= make an appearance with....
2 )can be=is capable of being......
3 )chosen to= tasked with job of.......
4 )to continue= continuing with this example......
5 )provides=is dedicated to providing.....
6 )provide= specialize in providing......
7 )if=in the event that..........
8 )intending to=with a view to.....
9 )look at, read=direct your attention to.....
10 )it may or may not=it remains to be seen whether/if....


 ဇင္ေ၀ေသာ္

အိပ္ေဆး


ေဆးခန္းဆိုေတာ႔ လူမ်ိဳးစုံ၊ အမႈစုံ ႀကဳံရတတ္တယ္။ တေလာကပဲ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ အဖြားႀကီးတစ္ေယာက္က ကိုယ္ဝန္တားေဆးလာဝယ္လို႔ အံဩရ မိတယ္။
" အဖြားအ႐ြယ္နဲ႔ ဒီေဆးက ဘာမွမဆိုင္ပါဘူး၊ ဘာအတြက္ လာဝယ္တာလဲ "
" ဒီေဆးရုိရင္ အိပ္ ေကာင္းလို႔ပါ "
" ဒုကၡပါပဲ၊ ဒီေဆးက အိပ္ေဆးမဟုတ္ပါဘူး " ဆိုေတာ႔
" ဒီေဆးက အိပ္ေဆးမဟုတ္မွန္းေတာ႔ အဖြားလည္းသိတာေပါ႔၊ အဖြားေျမး မေလးေသာက္မယ႔္ လိေမၼာ္ရည္ခြက္ထဲ သုံးလ တစ္ခါေလာက္ သူ မသိေအာင္ ထည္႔ထည္႔ေပးလိုက္ရရင္ အဖြားလည္း စိတ္ေအးလက္ေအး အိပ္ရလို႔ပါကြယ္ " တဲ႔။

R.D, Nov,2012.


 ဇင္ေ၀ေသာ္

ရွားေလာ့ဟုမ္းႏွင့္ သတိပ႒ာန္က်င့္စဥ္


ဤေဆာင္းပါးကုိ မေရးမီ စကားဦးေတာ့ အနည္းငယ္ သမ္းဦးမွ ေတာ္ေပလိမ့္ မည္။ ဦးတည္ၿပီး ေရးမည့္ ေဆာင္းပါးနာမည္က “The benefits of an inactive mind” ျဖစ္ၿပီး သမား႐ိုးက် ဗုဒၶဘာသာအခ်ိဳ႕က သတိ၊ သမာဓိကုိ ‘inactive’ မတက္ႂကြ၊ အလုပ္မလုပ္၊ ပက္ဆစ္သေဘာ ဆန္ေသာ ဟု သုံး ထားသျဖင့္ ေရႊစိတ္ေတာ္ ျငိဳေကာင္း ျငိဳႏုိင္၏။ ကြန္မင့္မ်ားလည္း ေရးေကာင္း ေရးလာႏုိင္၏။

ထုိမွ်သာမက ‘သတိ၊ သမာဓိ’ ကုိ အေနာက္တုိင္းသားတုိ႔ ထင္လြယ္ျမင္ လြယ္ေအာင္ ကမၻာေက်ာ္ စံုေထာက္ႀကီး ရွားေလာ့ဟုမ္း (ေဆာင္းပါးထဲ မွာေတာ့ ‘ဟုမ္း’ လုိ႔ပဲ သုံးသည္) အား ဇာတ္ေကာင္ထားၿပီး ေရးသြား၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကုလားထုိင္ေပၚ အခန္႔သား ထုိင္ရင္း မလႈပ္မယွက္ ေဆးတံခဲ ကာမွ်ျဖင္႔ သတိ၊ သမာဓိႏွင့္ လားလားမွ် မဆုိင္စေသာ ကြန္မင့္မ်ားလည္း ရွိေကာင္း ရွိလာႏုိင္ျပန္သည္။ အမွန္ဆိုရမူ ျမန္မာမ်ားကိုယ္တိုင္လည္း ထို ကမၻာေက်ာ္စုံေထာက္ႀကီးကို တိုက္ရိုက္သိခဲ႔ၾကသည္မဟုတ္၊ သိသူ ရွိမည္၊ နည္းမည္။ ဆရာႀကီး ေရႊ ဥေဒါင္းျဖန္႔ေဝေပးသမွ်သာ ရခဲ႔ၾကသည္။

အမွန္မူ ဤေဆာင္းပါးက သိပၸံေဆာင္းပါးသာ ျဖစ္၏။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ တစ္ေယာက္အေနႏွင့္ေတာ့ ဘာသာေရးဟု ယူဆႏုိပါင္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိ ကုိယ္တုိင္ကေတာ့ ‘inactive’ ေၾကာင့္ ျပႆနာ မရွိသလုိ သတိ၊ သမာဓိကုိ ရွားေလာ့ဟုမ္းႏွင့္ တြဲျပသြားသျဖင့္လည္း အစာမေၾကစရာ တစ္စုံတစ္ရာ မခံစားရမိ။ သိပၸံက သိပၸံ ျဖစ္၏။ ဘာပါဠိမွ ကုိးကားေနစရာ မလုိအပ္ ( ဟု ထင္သည္။ )

၁၉၇၀ - ခုႏွစ္မ်ား မတုိင္မီအထိ သတိ (Mindfulness) ဆုိသည့္ က်င့္စဥ္ သည္ ေရွးေဟာင္း ဗုဒၶဘာသာ က်မ္းစာေပမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္ မ်ား၊ ဟိႏၵဴေယာဂက်င့္စဥ္ႏွင့္ ေယာဂီပုဂၢဳိလ္မ်ားႏွင့္သာ ဆုိင္ေသာ ကိစၥတစ္ခု ဟုသာ အေနာက္ကမၻာက ထင္မွတ္ထားခဲ့ၾကသည္။ တရားထိုင္ျခင္းဟူ သည္က ဘာလဲ။ ဘာမွ မလုပ္ဘဲ ၿငိမ္ၿငိမ္ႀကီး ထုိင္ေနရတဲ့ စိတ္က်င့္စဥ္ဆုိ တာကေရာ ဘယ္လုိ ဟာမ်ိဳးလဲဟု စဥ္းစားမိတုိင္း အေနာက္တုိင္းသားတုိ႔ အေတြးအာ႐ုံထဲမွာေတာ့ ကုလားထုိင္ေပၚမွာ မလႈပ္မယွက္ ေဆးတံခဲ ထားေသာ စုံေထာက္ႀကီး ရွားေလာ့ဟုမ္းလုိပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္ဟုသာ အေတြးေပါက္ၾကေလသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔လည္း သတိ၊ သမာဓိကို ရွားေလာ့ဟု မ္းႏွင္႔ ပမာျပဳကာ ေျပာခဲ႔ၾကျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။

သတိ၊ သမာဓိစြမ္းအင္ႏွင့္ ရွားေလာ့ဟုမ္းကုိ ပထမဆုံး တြဲဖက္ မိတ္ ဆက္ေ ပးလုိက္သူကေတာ့ စိတ္ပညာပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ဝက္ဆင္ (Watson) ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ေဒါက္တာကေတာ့ တစ္ခ်ိန္ထဲမွာ အလုပ္ေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ေနရတဲ့ Multi tasking ေခတ္သစ္ ကမၻာႀကီးထဲမွာ စုံေထာက္ႀကီး တစ္ေယာက္တည္းပဲ တစ္ခုထဲကုိ (Uni-tasking) အာ႐ုံ စုိက္ေနႏုိင္တယ္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။ ထုိ႔အတူ သတိ၊ သမာဓိ ဟူသည္ ဘာလဲဆုိတာ ေသေသ ခ်ာခ်ာ မသိေသးသူ အေနာက္တုိင္းသားမ်ားအတြက္ မသိလွ်င္ ရွားေလာ့ ဟုမ္းကုိသာ ၾကည့္၊ သူက ထင္ရွားတဲ့ သာဓကပဲဟု ဆုိ ခဲ့သည္။

ဟုမ္းကား အမႈအခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆုိေသာ္လည္း ဘယ္ကုိမွ မသြား၊ မ်က္စိ မွိတ္၊ ေဆးတန္ခဲရင္း ကုလားထုိင္ေပၚမွာ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္စပ္၍ သာ ေနတတ္သည္။ ဝတၳဳထဲျဖစ္ေစ၊ အျပင္မွာပဲ ျဖစ္ေစ တက္ၾကြျဖတ္လက္မႈ မရွိဆုံး ေထာက္လွမ္းေရးသမားတစ္ေယာက္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ သူ၏ အား သာခ်က္က သူ႔ကုိ အျခားအာ႐ုံေတြက မေႏွာက္ယွက္ႏုိင္ဘဲ သူ အာ႐ုံစုိက္ လုိေသာ ကိစၥတစ္ခုအေပၚမွာ စူးစူးစုိက္စုိက္ အာ႐ုံထားႏုိင္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတာ့ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေတာင္ေျပးေျမာက္ေျပး သတင္းယူေနေသာ စုံေထာက္ မ်ားထက္ သူက ေရွ႕မွာ အမ်ားႀကီး ႀကိဳႀကိဳၿပီး ေရာက္ေနတတ္ေတာ့သည္။

သတိ၊ သမာဓိက ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ဟိႏၵဴဘာသာမွာ စတင္ခဲ့သည္ ဆုိသည့္ အ ခ်က္က ျငင္း၍ မရ။ သုိ႔ေသာ္ အာ႐ုံေတြ မ်ားသထက္ မ်ားလာေသာ ေခတ္ သစ္ကမၻာႀကီးထဲ၌ မိမိ စူးစုိက္လုိေသာ ကိစၥတစ္ခုအေပၚ အာ႐ုံစိုက္ထားႏုိင္ ရန္ ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔ ေန႔စဥ္ဘဝထဲမွာလည္း သတိက လုိအပ္လာသည္။ ဤ သတိ ကုိ လက္ေတြ႔ဘဝထဲ သြင္းၾကည့္ေသာအခါ အက်ိဳးေက်းဇူးႀကီးမား လွေၾကာင္း သိပၸံပညာက တစထက္တစ ပို၍ပို၍ ေတြ႔ရွိလာခဲ့ေတာ့သည္။

ယင္းေဖာ္ျမဴလာကုိ ပထမဆုံး ေတြ႔ရွိခဲ့သူကေတာ့ စိတ္ပညာရွင္ ေဒါက္တာ Ellen Langer ပင္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၀ - ခုႏွစ္ေတြကတည္းက သတိပ႒ာန္ က်င့္စဥ္သည္ ဦးေႏွာက္ အလုပ္လုပ္မႈပုိင္း ဆုိင္ရာ သဟဇာတ သတၱိမ်ားကို တုိးတက္ ေကာင္းမြန္ေစသည့္အျပင္ အျခားအျခားေသာ ဦးေႏွာက္ဖန္ရွင္မ်ား ကုိလည္း ေကာင္းမြန္လာေစသည္ဟု ဆုိခဲ့သည္။

ယေန႔ သိပၸံပညာ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားက ေဒါက္တာအယ္လင္ ထင္ထားတာထက္ အမ်ားႀကီး ေက်ာ္လြန္ေနၿပီး ေဒါက္တာကုိယ္တုိင္ပင္ အံ့ဩတႀကီး ျဖစ္ သြားႏုိင္ေပလိမ့္မည္ဟု ထင္ရေလာက္သည္။ သတိပ႒ာန္က်င့္စဥ္က ဦးေႏွာက္၏ အဓိကအလုပ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ အျမင္ႏွင့္ အေတြးအေခၚ တုိ႔ကုိ ပါ ေျပာင္းလဲေပးႏုိင္ေသာ အေထာက္အထားမ်ား ေတြ႔ရွိလာရသည္။
ဤအခ်က္ကုိ မႏွစ္က Wisconsin တကၠသုိလ္၏ သုေတသနတုိ႔က ေထာက္ ခံလွ်က္ ရွိသည္။ ေန႔စဥ္ တရားထုိင္သူတုိ႔၏ ဦးေႏွာက္သည္ အျပဳ သေဘာ ေဆာင္သည့္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာသာမက ႐ုပ္ပုိင္းတည္ေနပုံပါ ေျပာင္း လဲသြားသည္ဟု ျပသခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ ထိေရာက္မႈ အရွိဆုံးပုိင္းမွာ စိတ္ ခံစားမႈဆုိင္ရာ ဦးေႏွာက္အပုိင္းပင္ ျဖစ္သည္။
သူတုိ႔ ေတြ႔ရွိခ်က္အရ သတိပ႒ာန္က်င့္စဥ္သည္ တကယ့္ေလာကႏွင့္ တစ္ သီးတစ္သန္႔ ျဖစ္မသြားေစဘဲ ေလာကႏွင့္ ပုိ၍ သဟဇာတက်၊ ညီညႊတ္မႈ ကုိ ျဖစ္ပြားေစသည္ဟု သိရသည္။ ဤေတြ႔ရွိခ်က္ကုိ ဗုဒၶဘာသာ႐ႈ႕ေထာင့္ အေနနဲ႔ကလည္း ျငင္းဆန္ရန္ အေၾကာင္းမရွိ။ သတိပ႒ာန္တရားကုိ က်င့္သုံးခ်ိန္၌ တိတ္ဆိတ္မႈကုိ လုိအပ္ေသာ္လည္း ထုိအက်င့္ကုိ တကယ္ ထိထိေရာက္ေရာက္က်င့္ခဲ့ၿပီးဆုိလွ်င္ေတာ့ ေလာကႏွင့္ ေလာကေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ၎က်င့္စဥ္ကုိ အသုံးျပဳဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း ဘုရားရွင္ကုိယ္တုိင္ ျပ သသြားခဲ့သည္။

သူတုိ႔အဆုိအရ သတိပ႒ာန္သည္ ေလာကမွ ထြက္ေျပးျခင္း မဟုတ္၊ ေလာ ကႏွင္႔ ပုိ၍ သဟဇာတ ျဖစ္ေစေသာ က်င့္စဥ္သာ ျဖစ္သည္။
သူတုိ႔ ေလ႔လာပုံက …
ထုိက်င့္စဥ္၌ ပါဝင္ေလ့က်င္သူတုိင္းက ဘာမွ မလုပ္ဘဲ မ်က္စိမွိတ္ၿပီး ထြက္ေလ ဝင္ေလကုိ စူးစုိက္မွတ္ေန႐ုံသာ ျဖစ္သည္။ ရက္သတၱပတ္ ငါးပတ္အတြင္း တစ္ခ်ိန္လွ်င္ မိနစ္ (၃၀) ၾကာ ကုိးႀကိမ္ တရား အမွတ္ ခုိင္း သည္။ ကုိးႀကိမ္ ၿပီးဆုံးသြားေသာအခါ သူတုိ႔ဦးေႏွာက္ ပုံစံမ်ား၊ လည္ပတ္ ပုံမ်ား ေျပာင္းလဲသြားသည္ဟု ဆုိသည္။ တစ္ေန႔လွ်င္ အနည္းဆုံး (၅) မိနစ္မွ (၁၆) မိနစ္ခန္႔အထိ ႐ႈ႕မွတ္ႏုိင္လွ်င္ပင္ သိသာသည္ဟု သိရသည္။ သူတုိ႔အဆုိအရ တစ္ေန႔ကုိ (၅) မိနစ္ခန္႔မွ် ေကာင္းေကာင္း ႐ႈ႕မွတ္ႏုိင္လွ်င္ ပင္ ရွားေလာ့ဟုမ္းလုိ တည္ၾကည္ၿငိမ္သက္မႈေလာက္ ရႏုိင္သည္။ ငါတို႔ တရားထိုင္ေနတာ ရွားေလာ့ဟုမ္းျဖစ္ခ်င္၍မဟုတ္ဟု ေျပာရန္ေတာ႔ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ေလာကထဲမွာ ရွားေလာ့ဟုမ္းေလာက္ ဉာဏ္ေကာင္းလ်င္ပင္ မဆိုး ဟုေတာ႔ ဆိုရမည္ထင္သည္။

ဆက္ရန္ -


 သီဟနာဒ

ကြန္ပလိန္းေလာက ( တနဂၤေႏြ အပ်င္းေျပ )


တရုတ္ျပည္၊ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားဘဏ္ ( Merchants Bank ) က အိမ္ေထာင္ ရွင္ အမ်ိဳးသမီးေတြအႀကိဳက္ အစီအစဥ္တစ္ခု မိတ္ဆက္လိုက္ေတာ႔ အိမ္ေထာင္ရွင္၊ မရွင္ လူငယ္အမ်ဳိးသား ၂ သိန္းေလာက္က ခ်က္ခ်င္း ကြန္ပ လိန္းတက္ၾကတယ္။
အဲ႔ဒီ အစီအစဥ္က အမ်ိဳးသားရဲ႕ ဘဏ္အေကာင္႔ထဲမွာ US$ ေဒၚလာ ၁၆၀ ေက်ာ္တိုင္း အိမ္ရွင္မ အေကာင္႔ထဲ ေအာ္တိုမက္တစ္လႊဲေပးတဲ႔ စနစ္ တဲ႔။
ကဲ.... ျမန္မာအိမ္ေထာင္ရွင္ အမ်ဳိးသားေတြ အဲ႔ဒီ အစီအစဥ္ကို ဘယ္လို သေဘာရသလဲ။

မေန႔ညက မန္ယူက တစ္ဂိုး ဂိုးမရိွနဲ႔ ဖူဟမ္ကို ႏိုင္င္တဲ႔ပြဲမွာ ဂိုးစည္းေပၚ ကေန တိုက္စစ္မႉး ဗန္ပါစီက ကန္ထုတ္ၿပီး ကယ္ခဲ႔ရေသးတယ္။ အဲ႔ဒါ ဖူဟမ္ က ဆရာႀကီးတစ္ေယာက္က ၿပဳံးစိစိကြန္ပလိန္းတက္တယ္။ အဲဒါ တရား မဝင္ဘူး တဲ႔။ တိုက္စစ္မႉးဗန္ပါစီက ခံစစ္အလုပ္ကို ဝင္လုပ္ေနလို႔၊ သူနဲ႔ မဆိုင္တာ ဝင္လုပ္လို႔တဲ႔။

ကြန္ပလိန္းအေၾကာင္းေျပာရင္ ျမန္မာေတြကိုလည္း ခ်န္ထားခဲ႔လို႔ မရဘူး။ ဝန္ႀကီးေလးတစ္ေယာက္က မသိရွာလို႔ေျပာမိတာကို ေျပာမဆုံးေပါင္ ေတာ သုံးေတာင္လုပ္ေနၾကတယ္။ သူ႕ခမ်ာ ေျပာမိတာက ေတာင္သူလယ္သမားေတြ ထမင္းတစ္နပ္ ေလ်ွာ႔စား ၾကပါတဲ႔။ အဲ႔ဒါ ေတာ္ေသးတာလို႔ ေျပာရမွာ။ တစ္ေန႔တစ္ထပ္ပဲ ေကာင္းေကာင္းဘုန္းေပးရရွာတဲ႔ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြ ကို ဆြမ္းတစ္နပ္ ေလ်ွာ႔ၿပီး ဘုန္းေပးၾကပါဘုရားလို႔ ဆိုလိုက္မွ ဒီထက္ ဒုကၡ။ ဒီေခတ္ႀကီးက ေျပာလို႔ရတာမွ မဟုတ္တာ။
တနဂၤေႏြ၊ အပ်င္းေျပ ပါ။


 ဇင္ေဝေသာ္

စေနေဘာလုံး


ေရႊၿခံေရ

ဒီအပတ္ အဂၤါ ဗုဒၶဟူးပြဲေတြကေတာ မန္ယူ ကံသီလို႔ သုံးမွတ္ရသြားတာက လြဲရင္ ဆရာႀကီးတိုင္း သေရေတြ က်ကုန္တယ္။ မန္စီးတီး နဲ႔ ခ်ယ္ဆီးတုိ႔ သေရက ႏွစ္မွတ္လြတ္သြားတာပါ။ ပိုဆိုးတာက ခ်ယ္လ္ဆီးပဲ။ ၃မိနစ္အလို အထိ ရက္ဒင္းလိုအသင္းကို ႏွစ္ဂိုးေဆာင္ေနပါလ်က္ ႏွစ္ဂိုးစီ သေရထြက္ သြားေတာ႔ေလ။ အာဆင္နယ္နဲ႔ လီဗာပူး ႏွစ္ဂိုးစီသေရပြဲကေတာ႔ အႀကိတ္ အနယ္ အရွိဆုံးပါပဲ။

ဒီတပတ္သတင္းေတြအားလုံးနဲ႔ အသင္း အေျပာင္းအလဲ သတင္းေတြ ကို ေမာင္ပိုင္စီးသြားတာကေတာ႔ မန္စီးတီးက အီတာလီယန္ေဘာသမား ဘာလိုတယ္လီရဲ႕ မီလန္အျပန္ခရီး ျဖစ္သြားတယ္။
သူ အသင္းေျပာင္းေတာ႔မွ ထြက္လာတဲ႔ သတင္းေတြက သူ မန္စီးတီးမွာ ေန သားတက်ရွိေစဖို ႔ မန္စီးတီး ဒု ဥကၠ႒ ကိုယ္တိုင္ဦးစီးတဲ႔ ဘာလိုတယ္လီ ပေရာဂ်က္ေတာင္ ရွိခဲ႔ဆိုပဲ။ မရပါဘူး၊ ဘာလိုတယ္လီက ဘာလိုတယ္လီ ပဲဥစၥာ။

ကေလးကို ဖုန္နဲ႔ ႀကဳံးပက္ဖူးတယ္။ အသက္ငယ္ေသးတယ္ဆိုေပမဲ႔ ကိုယ္႔ အိမ္ကို မီးတင္႐ွိဳ႕ဖိုအထိေတာ႔ ဘာလိုတယ္လီက မငယ္ေတာ႔ဘူးေလ။ ကားကို ေဆးေရာင္ေတြစိတ္ႀကိဳက္ျခယ္၊ မိုက္ကယ္ ရစ္ခ်တ္ကို အျပန္ တင္ေခၚသြားေပးမယ္လို႔ ကတိေပးထားတာကို ေမ႔ေနၿပီး သူ တစ္ေယာက္ ထဲ ေမာင္းထြက္သြားလို႔ ရစ္ခ်တ္ခမ်ာ ကြင္းထဲ ငုတ္တုတ္ေမ႔ခဲ႔ရရွာဆိုပဲ။ မၿပီးေသးဘူး။ သူ႕ကားကို သတင္းသမားေတြက မွတ္မိေနေတာ႔ ကားေမာ္ ဒယ္နဲ႔ အေရာင္ေျပာင္းဝယ္ဖို႔ အသင္းလူႀကီးေတြက အႀကံေပးလို႔ ကား သြားၾကည႔္တာ လက္ရွိကားနဲ႔ ေမာ္ဒယ္ အေရာင္ တစ္ေထရာတည္းတူတဲ႔ ကားကို ဝယ္မိေတာ႔မလို႔ ေဘးက သတိေပးလိုက္မွ သတိရၿပီး မဝယ္ျဖစ္ေတာ႔တာတဲ႔။
နည္းျပ မန္ခ်ီနီဆိုရင္ သူးသားကို မန္ခ်က္စတာေခၚထားၿပီး ဘာလိုတယ္လီ အထာက်ေအာင္အထိ ကူညီခဲ႔ဖူးတယ္။ မရခဲ႔ဘူးေလ။

ေနာက္ စိတ္ဝင္စားစရာက ခ်ယ္လ္ဆီး ယာယီနည္းျပ ဘင္နီတက္ဇ္နဲ႔ သူ႕ တပည္႕ေက်ာ္ေဟာင္း အင္တာက မက္တာရာဇီတို႔ အြန္လိုင္း တိုက္ခိုက္တဲ႔ ပြဲပဲ။ စတာက မက္တာရာဇီပါ။ သူသာ ခ်ယ္လ္ဆီးက တာဝန္ရွိ လူႀကီးတစ္ ယာက္ဆို ဘင္နီတက္ဇ္လို နည္းျပလက္ထဲ အသင္းကို " ဝ " ကြက္ မအပ္ရဲ ဘူးတဲ႔။ အသားလြတ္ႀကီးေလကြာ။ ေက်ာင္းေတာ္က ရန္စေတြ ေနမွာေပါ႔။

ဒါ႔ေၾကာင္႔ သူ႕အင္တာဗ်ဴးမွာ မက္တာရာဇီဟာ လူလိမ္၊ လူပလီ၊ မီလန္ တၿမိဳ႕လုံးသိတယ္လို႔ ဘင္နီတက္ဇ္က ေျပာခဲ႔တယ္။ အဲ အင္တာဗ်ဴးမွာ လူလိမ္ ( လိုင္းယား ) လို႔ေျပာတာ ၁၈ ႀကိမ္ တိတိ တဲ႔။ ဟဲ ဟဲ မနည္းလွ ဘူး။
သူ႕အလွည္႔ၿပီးေတာ႔ မက္တာရာဇီအလွည္႔။ " က်ေနာ္က လူလိမ္ဆိုရင္ ဘင္နီတက္ဇ္ကလည္း စလင္းေဘာ္ဒီ နဲ႔ " တဲ႔။ လူေနာက္ပဲ။ ဒါ႔ေၾကာင္႔ ကမၻာ႔ဖလားပြဲတုန္းက ဇီဒန္းက ေခါင္းနဲ႔ဝင္တိုက္တာေနမွာ။

ဒီအပတ္မွာေတာ႔ မန္စီးတီး နဲ႔ လီဗာပူးပြဲက အသင္းမစြဲသူေတြ မျဖစ္မေန ၾကည္႔ရမယ္႔ပြဲပါ။ ဒါၿပီးရင္ ဖူဟမ္နဲ႔ မန္ယူပြဲျဖစ္မယ္။ လီဗာပူးက အသင္း ႀကီးႏွစ္သင္းဆက္တိုက္ႏႊဲရေတာ႔ ေျခမ်ား ပမ္းေနမလားပဲ။ ဒါေပမဲ႔ ကုမၸနီ ေနာက္တန္းမွာ မပါေတာ႔ ဆြာရက္ေမႊတာလည္း စီးတီး ေတာ္ေတာ္ ခံရမယ္ထင္တယ္။ သူနဲ႔ ဗန္ပါစီက ေရႊဖိနပ္ စိတ္ကူးယဥ္လို႔ ရသူေတြပဲဥစၥာ။

ဝမ္းည္းစရာပဲ ေရႊၿခံေရ၊ FA ဖလားေျခကိုၾကည္႔ရင္ေတာ႔ သရဲနီေတြ ဖူဟမ္ ကြင္းမွာ အေရာင္မေဖ်ာ႔ေလာက္ဘူး။ ဆရာႀကီး ဘာဘယ္ေတာ႔ သာ ေတာ႔ႏိုင္မလား မေတာ႔ႏိုင္မလား ပဲ။


 ဇင္ေဝေသာ္

365-100=???


အရင္ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ကပဲ ဂ်ပန္အစိုးရက တစ္ပတ္ကို ေျခာက္ရက္ အလုပ္ လုပ္ေရး ဥပေဒထုတ္ဖို႔ ျပန္လည္ စဥ္းစားေနေၾကာင္း ေၾကျငာခဲ႔တယ္။
တစ္ရက္တည္းမွာပဲ ဂမ္ဘီယာ ( Gambia ) သမၼတကလည္း ဝန္ထမ္းေတြ ရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ တစ္ပတ္ကို သုံးရက္ အလုပ္နားဖို႔ ( ၄ ရက္ အလုပ္ လုပ္ ) ေၾကျငာခဲ႔ျပန္တယ္။
ဒါဆို အာရွနဲ႔ အာဖရိက စီးပြားေရး တိုးတက္ႏႉန္း ဘယ္သူက ပိုျမန္မလဲ။

ခဏ၊ Wait a minute!
တေလာက ေကာင္မေလးတစ္ေယာက္က ေျပာတယ္၊ ျမန္မာျပည္မွာ တစ္ႏွစ္အတြင္း အစိုးရ တရားဝင္ရုံးပိတ္ရက္က တစ္ရာေလာက္ဆိုလား။

ေသေသခ်ာခ်ာေတာ႔ မၾကည္႔ရေသးဘူး။
365-100=???


ဇင္ေဝေသာ္

စစ္ပြဲရဲ႕ ခ်ိဳသာတဲ႔ အဂၤလိပ္ ေဝါဟာရမ်ား


1943 ကမၻာစစ္မီး တၿငီးၿငီးေလာင္ေနစဥ္မွာ Admiral Williams F. Halsey က သူ႕ကြန္မန္ဒို စစ္သားေတြကို ဒီလိုေျပာတယ္
" Kill Japs, Kill Japs and kill more Japs " Japs ဆိုတာ အာရွက လူစြာ ဂ်ပန္ေလးေတြကိုေျပာတာ။
အခုလည္း အေမရိကန္ေခါင္းေဆာင္ေတြက စစ္သားေတြကို စစ္ေျမျပင္ လႊတ္ေနတုန္းပဲ။ အဲ " kill " ဆိုတဲ႔ ေဝါဟာရေတာ႔ မသုံးေတာ႔ဘူး။

မွတ္မွတ္ရရ 1943 ကေနစၿပီး " Department of War " လို႔ သုံးလာရာ ကေန 1949 ခုလည္းေရာက္ေရာ " Department of Defense " တဲ႔။
က်ေနာ္တို႔ေျပာတာကို မယုံရင္ ေစာင္႔သာၾကည္႔၊ အေႏွးနဲ႔အျမန္ပဲ Department of Defense ကေန " Department of Peace " ျဖစ္လာလိမ္႔ မယ္။
မလွဘူးလား။ War ကေန Peace ျဖစ္သြားတယ္။ စစ္ပြဲကေတာ႔ စစ္ပြဲေပါ႔။

ေအာက္က ေဝါဟာရေလးေတြကို ၾကည္႔ပါဦး။
armed intervention=war
a military solution=war
police action=war
uprising=war
use of force=war

( civil war ) ျပည္တြင္းစစ္ကိုေတာ႔ ဒီေန႔ internal matter လို႔ သုံးၾကတယ္။
စစ္ပြဲမွာ ဒဏ္ရာရ၊ ေသဆုံးရတဲ႔ လူေတြ ( wounded and dead people ) ကိုေတာ႔ "causalities " တဲ႔။


 ဇင္ေဝေသာ္

သူတို ႔ေၾကးမုံေပၚက်ေနာ္တို႔ ေၾကကြဲမွန္စမ်ား


" ဒီေနရာမွာ မဆီမဆုိင္ ဝင္ၿပီး သတိေပးလုိက္တာက ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီ ရဲ႕ စကားပါ။
“A nation that forgets its past is doomed to repeat it.”
"အတိတ္ဆုိးကို သခၤန္းစာ ယူဖုိ႔ ေမ့တဲ့ႏုိင္ငံဟာ အတိတ္ဆုိးထဲကုိ တပတ္ ျပန္ လည္သြားႏိုင္တယ္တဲ့ "

ဒီစာအုပ္ကုိ ဖတ္မိသူတုိင္း တုန္လႈပ္တယ္။ အခု အဂၤလိပ္လုိ ဘာသာျပန္ လုိက္ေတာ့ ကမၻာကပါ တုန္လႈပ္သြားတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ နာမည္က “Tombstone; The untold story of Mao’s Great Famine” တဲ့။ ျပဳစုသူက ဝါရင့္ စာနယ္ဇင္းဆရာႀကီး Yang Jisheng ပါ။ ဒီစာအုပ္ရဲ႕ တ႐ုတ္မူရင္းက “Immoral tombstone” လုိ႔ ေခၚၿပီး စာမ်က္ႏွာ (၁၂၀၀) ေက်ာ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ၂၀၀၈ - ခုႏွစ္က ထုိင္ဝမ္မွာ ထုတ္ေဝ ခဲ့ၿပီး အဂၤလိပ္ ဘာသာျပန္ကေတာ့ မႏွစ္က ေအာက္တုိဘာလက ထြက္လာ ခဲ့ပါတယ္။ စာမ်က္ႏွာ (၆၀၀) ေက်ာ္ပဲ ရွိေတာ့တယ္။



ပထမဆုံး သူ ေဝဖန္တာကုိ ထုတ္ၾကည့္ရင္ ေမာ္စီတုန္းရဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္၊ အာ ဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ ရက္စက္ပုံ၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈ လြဲမွားပုံ၊ အရာရွိငယ္ေတြရဲ႕ အေပၚဖား ၊ ေအာက္ဖိ လူမဆန္ပုံ၊ အေပၚကလည္း ဒါေတြကုိ သိရက္သားနဲ႔ မိန္႔မိန္႔ႀကီး နားဝင္ခ်ိဳေနပုံေတြကုိ ခပ္နာနာ ေဝဖန္ရင္း ေထာက္ျပသြားခဲ့တာပါ။
၁၉၅၈ - ၆၂ - ခုႏွစ္ေတြ ၾကားမွာ အစာေရစာ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈနဲ႔အတူ ရက္စက္တဲ့ ေမာ္စီတုန္းရဲ႕ အာဏာရွင္ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ဆုိးေၾကာင့္ လူေပါင္း (၃၆) သန္း ေသဆုံးခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ တစ္ခ်က္ေကာင္း ေမွာ္ အတတ္ နဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီး ႐ုတ္တရက္ တုိးတက္ႀကီးပြားေစခ်င္ေတာ့ လယ္သမားေတြ ကုိ စတီးလ္စက္႐ံုေတြမွာ အလုပ္ လုပ္ခုိင္းတယ္။ ေတာင္သူေတြကုိ သဘာဝ နဲ႔ မညီ၊ ရာသီနဲ႔ မညီ အထက္က အစုိက္ခုိင္းတဲ့ သီးႏွံကိုပဲ စုိက္ရမယ္လုိ႔ အ မိန္႔ ထုတ္တယ္။ ဒီေတာ့ စားနပ္ရိကၡာက မလုံေလာက္ေတာ့ဘူး။စားနပ္ရိကၡာ မလုံေလာက္တဲ့ၾကားက ႏုိင္ငံျခားပုိ႔ကုန္ေတြ က်မသြားဘူးဆုိတာ ျပခ်င္၊ၾကြား ခ်င္ေတာ့ ေက်းလက္မွာ ရွိသမွ် စားနပ္ရိကၡာေတြကုိ ၿမိဳ႕ကုိသယ္၊ ၿမိဳ႕ေတြက တဆင့္ ႏုိင္ငံျခားကုိပုိ႔။ ေဒသတြင္း အာဏာပုိင္ေတြကလည္း ေခါက္႐ုိးက်ိဳး ကြန္ျမဴနစ္ အပုတ္အေဆြးစနစ္ေၾကာင့္ အထက္လူႀကီး မ်က္ႏွာ မၿငိဳျငင္ ဖုိ႔ ေအာက္လူေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာေပၚ ဘြတ္ဖိနပ္နဲ႔ နင္းရင္း ရိကၡာေတြ သိမ္း တယ္။

အဲဒီမွာ ကပ္ဆုိးႀကီး ဆုိက္ေတာ့တာပဲ။ သဘာဝကပ္ဆုိး၊ လူကပ္ဆုိး။ အဲဒီ ကပ္ဆုိးရဲ႕ အမည္က ေမာ္စီတုန္းရဲ႕ “စက္မႈလယ္ယာ” ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ပါပဲ။
ဒီစာအုပ္ေရးသူ မစၥတာယန္းဟာ ေမာ္စီတုန္း လက္ထက္ကတည္းက နာမည္ ႀကီး ဆင္ဝွါသတင္းဌာနမွာ အစုိးရသတင္းေထာက္ လုပ္ခဲ့တဲ့ ဝါရင့္ သတင္းေ ထာက္ တစ္ေယာက္ေပါ့။ သတင္းေထာက္ မျဖစ္ခင္ကတည္းက မလိမ့္တစ္ ပတ္နဲ႔ သတင္းေပးပုိ႔ပုံ သင္တန္းေတြ ေကာင္းေကာင္း လက္ခ်ာ အေပးခံခဲ့ရ တယ္။ အရွင္းဆုံးေျပာရရင္ လူထုၾကားမွာ မမွန္ရင္ေန၊ အရာရွိ သေဘာက် တဲ့ သတင္းမ်ိဳး ေရးတတ္ဖုိ႔ပဲေပါ့။
ဥပမာ လူထုႀကီးက ငတ္သူငတ္၊ ေသသူေသ၊ သတင္းစာေတြထဲမွာေတာ့ ပန္းေတြနဲ႔ ေဝေနရမယ္။

သူ႔ကုိ အျမင္မွန္ ရေစဖုိ႔ တြန္းအားေပးလုိက္တာကေတာ့ Tiananmen ေတာ္ လွန္ေရးႀကီးပါပဲ။ ၁၉၈၉ - ခုမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အဒီ အေရးအခင္းႀကီးမွာ အ သက္ ဆုံးပါးသြားခဲ့ရတဲ့ အနာဂတ္ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကုိ ၾကည့္ရင္း အႀကီးအက်ယ္ တုန္႔လႈပ္ခဲ့ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အဲသလုိအရာရွိႀကိဳက္ သတင္းေတြ ေပးပုိ႔ဖုိ႔ လုံးဝ ရပ္နားလုိက္ၿပီး သတင္းေထာက္တာဝန္၊ စေကာ လားတာဝန္ ေၾကဖုိ႔ သတင္းမွန္၊ အခ်က္အလက္မွန္ေတြကုိပဲ ေရးေတာ့တယ္ လုိ႔ သူက ဝန္ခံစကား ဆုိထားတယ္။

ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းေလာကနဲ႔ ပညာရွင္ေတြက မစၥတာယန္းရဲ႕ စာအုပ္ကုိ ေ သာင္းေသာင္းဖ်ဖ် ႀကိဳဆုိၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီစာအုပ္ဟာ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္၊ အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ လူမဆန္မႈေတြအေၾကာင္း ေျပာျပဖုိ႔ဆုိ မရွိမျဖစ္ အေရးပါ တဲ့ တက္(ခ္)ဘုတ္လုိ႔ေတာင္ ဆုိၾကပါတယ္။

ဟုတ္ၿပီ။ သူ ဘယ္ေလာက္အထိမ်ား ေျပာျပခဲ့လုိ႔လဲ။
ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး ျဖစ္ပြားတဲ့ကာလဟာ (၇) ႏွစ္ကေန (၈) ႏွစ္အထိ ၾကာ တယ္။ ဒီစစ္ပြဲေၾကာင့္ ကမၻာတစ္ဝွမ္းလုံး ေသဆုံးရသူ ဦးေရ သန္း (၄၀) နဲ႔ (၅၀) ၾကားမွာ ရွိတယ္။
တ႐ုတ္ျပည္ ငတ္မြတ္ေဘးဆုိက္တာက သုံးႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ ေလးႏွစ္ကာလ ၾကာမယ္။ ဒီကာလထဲမွာ ေသဆုံးသူ (၃၆) သန္း ရွိတယ္လုိ႔ သူက ႏႈိင္းယွဥ္ျပ တယ္။ အမ်ားစုက အဆုိးဝါးဆုံး ေျခာက္လ ကာလထဲမွာ ေသဆုံးၾကရတယ္ ။ ေသဆုံးသူ အေရအတြက္က မ်ားလြန္းေတာ့ ေၾကကြဲဝမ္းနည္းေနဖုိ႔ေတာင္ အခ်ိန္မရေတာ့ဘူး။

သူ႔မူရင္းစကားကုိ ခ်န္မထားခဲ့ခ်င္လုိ႔ အဂၤလိပ္လုိ ထည့္ေပးလုိက္တယ္။
“No sympathy, no grief, no tears, no shock, no dread, tens of millions departed this world in an atmosphere of mute apathy”.
ေသဆုံးသူေတြရဲ႕ အေလာင္းကုိ မီးသၿဂႋဳဟ္ခ်ိန္ မရွိ၊ ေျမျမွဳပ္ခ်ိန္ မရွိ၊ တခ်ိဳ႕ အစာရွာရင္း လမ္းေဘးမွာ ေသဆုံးလုိ႔ သူတုိ႔ပါးစပ္ေပါက္၊ ႏွာေခါင္းေပါက္ေ တြ ထဲက ၾကြက္ေတြ၊ ပုိးေလာက္လန္းေတြ ဝင္ထြက္ေနၾကတာေတာင္ ေတြ႔ ရတယ္။
တျဖည္းျဖည္း အစာေရစာ ေခါင္းပါးလာလုိက္တာ သစ္ဥ၊ သစ္ဖု၊ သစ္ေခါက္ေတာင္ ရွာေဖြ စားစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူသားစားဝါ ဒေတာင္ ထြန္းကားလာခဲ့တယ္တဲ့။ ဒီေနရာမွာ ေရွးေဟာင္း လူသားစားဝါဒနဲ႔ လတ္တေလာ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ လူသားစားဝါဒကုိ တြဲ ႏႈိင္းယွည္ျပလုိက္တာက ရင္နာဖြယ္ ပုိလုိ႔ေတာင္ ေကာင္းေနေသးတယ္။

ေရွးေဟာင္းလူသားစားဝါဒက ကုိယ့္ကေလးကုိ မစားရက္လုိ႔ ကေလးခ်င္း လွဲလွယ္ၿပီး စားၾကတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္မွာေတာ့ ကေလးခ်င္းေတာင္ မလဲေတာ့ဘဲ ကုိယ့္ကေလးကုိ ျပန္စားတဲ့ အေျခအေန ေရာက္သြားတယ္။
ဒီလုိ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ သူ ရင္အနာဆုံးကေတာ့ျပည္သူေတြ ငတ္ျပတ္ေသေန ၾကတဲ့ ၾကားက စားနပ္ရိကၡာေတြကုိ ကုန္ေလွာင္႐ုံေတြထဲ ထည့္၊ ေသာ့ခက္၊ အေလာင္းခ်င္း ထပ္ေနတဲ့ၾကားက ႏုိင္ငံျခားပုိ႔ကုန္ အဆက္မျပတ္ ပုိ႔ေနတယ္ ဆုိတဲ့ လူႀကီးအႀကိဳက္လိုက္္ လူမုိက္ေတြရဲ႕ လုပ္ဇာတ္ေတြလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

သက္ႀကီးရြယ္အုိေတြမ်ား မက်န္းမာရင္ “ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ ဘာမွ လုပ္ မေပးႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ဒီလူႀကီးေတြ ျမန္ျမန္ ေသပါေစ” တဲ့။

ဒါေတြကုိ ေရးဖုိ႔ ဌာနဆုိင္ရာေတြမွာ ရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ မွတ္တမ္းေတြသာ မက ဒီကပ္ဆုိးႀကီးကုိ အရွင္လက္လက္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရသူေတြကုိလည္း ပါးစပ္ အင္တာဗ်ဴးေတြနဲ႔ ေမးျမန္းယူခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအား ထုတ္မႈ႕ေၾကာင့္ တစ္သက္လုံး ဖုံးထားခဲ့တဲ့ ေမာ္စီတုန္း၊ ကြန္ျမဴနစ္နဲ႔ အာဏာ ရွင္စနစ္ရဲ႕ ရက္စက္ယုတ္မာပုံေတြဟာ ကမၻာ့စာဖတ္ ပရိသတ္လက္ထဲ ဒီေန႔ ေရာက္လာခဲ့တာလုိ႔ ဆုိရမွာပါ။ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ထက္ ရက္စက္ တဲ့ စနစ္ဆိုးႀကီးေၾကာင့္ ဒီေလာက္ ေသဆုံးခဲ့ရတာလုိ႔ အက်ဥ္းခ်ဳပ္မွတ္ခ်က္ သူက ေပးခဲ့တယ္။

သူေျပာတဲ့ အေရအတြက္ကုိ လူတုိင္း လက္ခံတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
အနည္းဆုံး ၁၉၈၁ - ၁၉၈၄ - ခုေတြမွာ မွတ္တမ္း ထိန္းသိမ္းခဲ့တဲ့ ေမာ္စီတုန္း ဝါဒလက္ကုိင္ ဗ်ဴ႐ုိႀကီးျဖစ္တဲ့ မစၥတာ Li Chengrui ကေတာ့ ေသေပ်ာက္ မႈ ေဖာ္ျပရာမွာ မ်ားလြန္းေနတယ္။ (၃၆) သန္းအစား (၁၅) သန္းသာ မွတ္ တမ္းထဲမွာ ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ေစာင္႔ၾကည္႔တတ္တဲ႔ မ်က္ေစ့နဲ႔ ကမၻာ့ပညာေတြကေတာ့ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ေကာင္းသတင္းဆုိ ခ်ဲ႕ကားေျပာတတ္ၿပီး ဆုိးတဲ့သတင္း ကုိေတာ့ အေရအတြက္ အမွန္ မေဖာ္ျပတတ္၊ ေလ်ွာ႔ၿပီးေဖာ္ျပတတ္တာဟာ သဘာဝပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တာဝန္ရွိသူရဲ႕ မွတ္တမ္းထဲမွာ တကယ္သာ (၁၅) သန္းအထိ ရွိေနမယ္ဆုိရင္ အျပင္မွာ တကယ္ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ အေရအတြက္ ဟာ မစၥတာယန္းေဖာ္ျပထားတဲ့ (၃၆) သန္းထက္ ေလ်ာ့စရာ အေၾကာင္း မ ရွိႏုိင္ ဘူးလုိ႔ သုံးသပ္ၾကပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ မဆီမဆုိင္ ဝင္ၿပီး သတိေပးလုိက္တာက ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီရဲ႕ စကား ပါ။
“A nation that forgets its past is doomed to repeat it.” တဲ့။
အတိတ္ကို သခၤန္းစာ ယူဖုိ႔ ေမ့တဲ့ႏုိင္ငံဟာ အတိတ္ဆုိးထဲကုိ တပတ္ ျပန္ လည္သြားဦးမယ္တဲ့။
အဲဒီမွာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေခါင္းေလာင္းသံကုိ ၾကားလုိက္ရေတာ့တာ ပါပဲ ။ ေမာ္စီတုန္းႀကီးလုိ႔ ဆုိေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔မွာလည္း ေမာ္စီတုန္းေလးေတြ ပုိင္ ဆုိင္ခဲ့ဖူးတယ္ (ပုိင္ဆုိင္ေနဆဲလားေတာင္ မသိ)။ အထက္ဖား ေအာက္ဖိ အရာရွိ ဗ႐ုတ္သုကၡေတြ ဒီေန႔အထိမ်ား မင္းမူေနဆဲလား မသိ။
သူတုိ႔ ေၾကးမုံထဲက ပုံရိပ္ေတြလုိပဲ က်ေနာ္တုိ႔မွာလည္းမွန္စကြဲေတြနဲ႔ … ဟူး …..။

ေလးစားပါတယ္ ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီ။

(စိတ္ဝင္စားရင္ ဝယ္ဖတ္ၾကည့္ပါ။ စာမ်က္ႏွာ (၆၀၀) ေက်ာ္။ စာအုပ္ေရာင္းေစ်း ဆင္း (၅၆) ေဒၚလာ)


 ဇင္ေ၀ေသာ္