လာမယ့္ ႏွစ္ ၂၀၀၊ ၃၀၀ မွာ ဘယ္ဘာသာ ႀကီးစုိးလာမလဲ ဆုိတာကေတာ့ ဘယ္သူေျပာႏုိင္မွာလဲကြာ။ လက္တင္ဘာသာဟာ ဥေရာပတုိက္ရဲ႕ ဘာ သာျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ (၁၆) ရာစုအထိ Erasmus အပါအ၀င္ ပညာရွင္ေတြ အား လုံး လက္တင္လုိပဲ ေရးခဲ့ၾကတာ။ ခ်ပ္ေက်ာင္းေတြကလည္း လက္တင္ဘာ သာပဲ သုံးခဲ့ၾကတာ။ (၁၈) ရာစုေရာက္ေတာ့ ကုိယ့္ဘာသာစကားနဲ႔ကုိယ္ စတင္ခြဲထြက္ခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ဆုံး လက္တင္ဘာသာလည္း ေပ်ာက္ထြက္ သြားေတာ့တာပဲ။ ကက္သုိလစ္ ခ်ပ္ေက်ာင္းေတြထဲက လြဲရင္ လက္တင္ဘာ သာက ေသသြားၿပီ။ အဂၤလိပ္ဘာသာဟာ အၿမဲတမ္း ကမၻာသုံး ျဖစ္ေနပါမယ္ လုိ႔ ဘယ္သူေျပာလုိ႔ရမွာလဲ။
( လီကြမ္းယု )
( လီကြမ္းယု )
ေမး ။ ။ စကၤာပူမွာ တစ္ခုတည္းေသာ တ႐ုတ္ဘာသာနဲ႔ သင္ၾကားေပးတဲ့ Nantah တကၠသုိလ္ကုိ အဂၤလိပ္ဘာသာ ေျပာင္းလဲပစ္လုိက္ေတာ့ အဲ ဒီေခတ္က တ႐ုတ္ဘြဲ႔ရပုဂၢိဳလ္ေတြ ေတာ္ေတာ္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ၾကရတယ္။ ဒီကိစၥမ်ဳိးကုိ ေရွာင္လုိ႔ ရႏုိင္မယ့္ နည္းမ်ား မရွိႏုိင္ဘူးလား။ အခုေန တ႐ုတ္ ဘာသာစကားနဲ႔ သင္မယ့္ တကၠသုိလ္တစ္ခုေလာက္ ရွိေနရင္ ပုိ မေကာင္း ဘူးလား။
ေျဖ ။ ။ ရွိၿပီဆုိပါေတာ့ … အဲဒီတကၠသုိလ္မွာ ဘယ္သူေတြ သြားတက္မွာ တုန္း။ ပီကင္းတုိ႔ ရွန္ဟုိင္းတုိ႔မွာရွိတဲ့ တကၠသုိလ္ေတြဆီ သြားတက္လုိ႔ ရေန ပါလ်က္နဲ႔ ဒီကုိ ဘယ္သူက လာမွာတုန္း။
Wee Cho Yaw (တ႐ုတ္လူမ်ဳိးေရးအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဘဏ္အရာရွိ) ကုိ ဒီ ကိစၥ ငါခုိင္းဖူးတယ္။ တ႐ုတ္ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္ရေအာင္၊ လုိအပ္တာ မင္း ျဖည့္ ဆည္းေပးပါလုိ႔။ အလုပ္မျဖစ္ေလာက္မွန္းသိေတာ့ သူပယ္ခ်ခဲ့တယ္။ စကၤာ ပူးရီယန္း မိဘေတြကေတာ့ သူတုိ႔ကေလးေတြကုိ ဒီေက်ာင္းမ်ဳိးမွာ မထည့္ ဘူး။ အဂၤလိပ္လုိတတ္တာေလာက္ ဒီမွာ အလုပ္မျဖစ္ဘူး။
ေမး ။ ။ တ႐ုတ္က တက္လာေတာ့ ဒီ ဘာသာစကားႏွစ္ခု ေပၚလစီကုိ ျပန္ စစ္ေဆးၾကည့္ဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ မထင္မိဘူးလား။ ေရွ႕မွာ မစၥတာလီ ေျပာ ခဲ့ တယ္။ ဒါက ဘာသာစကားႏွစ္ခုကိစၥတင္မကဘူး။ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွစ္ခုကိစၥပါ ပါ၀င္ေနတယ္ဆုိတာေလ။
ေျဖ ။ ။ ငါေျပာတာက လူနည္းစုေလးတစ္ခု အတြက္ပါ။ လူတုိင္း ႏွစ္မ်ဳိးလုံး ထိပ္ေရာက္ဖုိ႔က ျဖစ္မွ မျဖစ္ႏုိင္တာ။ မင္းသာ ႐ူးသြားမယ္။ ဘာမွျဖစ္လာ မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
ေမး ။ ။ လူအမ်ားစုအတြက္ကေတာ့ ဒီဘာသာစကားႏွစ္ခုစနစ္က ဒီ အတုိင္း ပဲ ရွိေနမယ္ဆုိတဲ့ သေဘာလား။
ေျဖ ။ ။ ဟုတ္တယ္။ လူေတာ္ေတြ တစ္ရာ၊ ႏွစ္ရာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ႏုိင္ရင္ သုံးရာေလာက္ရေအာင္ ႀကိဳးစားရမယ္။ ခက္တာက လူေတာ္ေတြ က်ျပန္ေတာ့ အေကာင့္တင့္ေတြ၊ ေရွ႕ေနေတြ၊ အာခီတက္ေတြပဲ ျဖစ္ခ်င္ၾက တာကြ။ ဘယ္သူကမွ ဘာသာစကား စပါယ္ရွယ္လစ္ မျဖစ္ခ်င္ဘူး။ တျဖည္းျဖည္းေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ကုိ သြားၿပီး Lin Thai Ker လုိ အာခီတက္ သြား လုပ္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။
(Lin Thai Ker က အာခီတက္တစ္ေယာက္၊ ၿမိဳ႕ျပတည္ေဆာက္ဖြံ႔ၿဖဳိးေရး ဘုတ္အဖြဲ႔ - အစီအစဥ္ ခ်မွတ္သူပါ။ အာရွနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းက ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြကုိ ေရးဆြဲေပးခဲ့သူ။ တ႐ုတ္ျပည္က Quyn ၿမိဳ႕ေတာ္မွာလည္း သူ႔လက္ရာေတြ ရွိပါတယ္။)
ေမး ။ ။ စီးပြားေရးအတြက္ တ႐ုတ္စာ သင္ယူရတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကုိ အ သာထားၿပီး လူနည္းစုေလးေတြကုိ ေရြးၿပီး သူတုိ႔ကလည္း သင္လုိတယ္ ဆုိ ရင္ ေက်ာင္းမွာ မိခင္ဘာသာမသင္ဘဲ တ႐ုတ္ဘာသာစကားကုိပဲ သင္ခြင့္ေပးလုိက္ရရင္ ဘယ္လုိရွိႏုိင္မလဲ။
ေျဖ ။ ။ အိမ္မွာ အဂၤလိပ္စကားေျပာၾကတဲ့ တ႐ုတ္ေတြအတြက္ အခုတင္ ပဲ ေတာ္ေတာ္ အခက္ေတြ႔ေနၾကၿပီ။ အႀကီးတန္း၀န္ႀကီး ဇယကုမာရ္က သူ႔ ကေလးေတြကုိ တ႐ုတ္စာ အသင္ခုိင္းတယ္။ ကေလးေတြက ဥာဏ္ လည္းေကာင္း ၊ အားထုတ္မႈလည္းရွိေတာ့ အလုပ္ျဖစ္တယ္။ ႀကိဳးစားတဲ့ ကေလးတစ္ခ်ဳိ႕လည္း ရၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ သူတုိ႔ သင္ခ်င္တာက အမ်ားႀကီး။ အဂၤလိပ္၊ မေလး၊ အာရဘစ္ (ကုိရန္က်န္းထဲက)၊ တရုတ္ … စုံလုိ႔ပဲ။
ေမး ။ ။ ဒုတိယဘာသာစကားကုိ သင္ခ်င္ရင္ သင္ခြင့္ျပဳမယ္ဆုိရင္ တ႐ုတ္ဘာသာကုိ ယူမယ့္ မေလးအေရအတြက္ ဒီထက္ပုိမ်ားလာမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။
ေျဖ ။ ။ သူတုိ႔ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရး မႏုိင္မနင္းျဖစ္ၿပီး ဒုကၡေရာက္မွာ မေၾကာက္လုိ႔ လုပ္ခ်င္ၾကတယ္ဆုိရင္ တုိ႔ဖက္က ခြင့္မျပဳႏုိင္ စရာ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။ ျပႆနာတက္လာရင္ေတာ့ ေက်းဇူးျပဳၿပီး အစုိးရ အေပၚ အျပစ္ပုံမခ်ပါနဲ႔။ တ႐ုတ္ဘာသာဟာ သိပ္လြယ္ကူတဲ့ ဘာသာမဟုတ္ ဘူးဆုိတာ သိလွ်က္နဲ႔ စမ္းၾကည့္ၾကမယ္ဆုိရင္ စမ္းၾကေလ။
ေမး ။ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းေလးဆယ္ေက်ာ္က စကၤာပူမွာ ႐ုံးသုံးစကားဟာ အဂၤလိပ္ပဲ ျဖစ္ရမယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္မိတုန္းကလုိ တ႐ုတ္လည္း ဒီလုိျဖစ္လာ လိမ့္မယ္လုိ႔ ႀကိဳတင္ မတြက္ခ်က္မိဘူးလား။
ေျဖ ။ ။ မျမင္မိဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ေလးဆယ္တုန္းက အေမရိက၊ ၿဗိ တိန္၊ ကေနဒါ၊ ၾသစေတးလ်၊ နယူးဇီလန္ စတဲ့ ကမၻာ့တခါးေပါက္ထဲကုိ ၀င္ဖုိ႔ အဂၤလိပ္စာနဲ႔မွရမယ္လုိ႔ ငါသုံးသပ္ခဲ့တယ္။ ဒီအျပင္ အဂၤလိပ္စကားသုံးတဲ့ ဥေရာပတုိက္က ကုမၸဏီႀကီးေတြလည္း ျဖစ္ႏုိင္တာေပါ႔။ ဂ်ပန္ေတြလည္း ဒီ လာရင္ အဂၤလိပ္လုိပဲ ေျပာၾကတယ္။ ဒါက တုိ႔အတြက္ အေကာင္းဆုံး အား သာခ်က္ပဲ။ ျပင္သစ္တုိ႔ ႐ုရွားတုိ႔ ကြယ္ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္လုိ႔ မထင္သလုိ အင္တာနက္က ကမၻာကုိ ဒီေလာက္ စုိးမုိးထားႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ မထင္မိဘူး။
ငါက ကံေကာင္းသြားတာပါ။ ငါ႔သုံးသပ္ခ်က္ ကြက္တိက်သြားတယ္။ ႐ုရွားကုိသာ ေပါင္းလုိက္မိရင္ ငါတုိ႔ေတာ့ ၀မ္းနည္းေနရမွာ။ ႐ုရွားဘာသာ စကားသင္ဖုိ႔ ငါ႔သားကုိ ေျပာဖူးတယ္။ ႐ုရွားေတြက သခၤ်ာမွာ ေတာ္တယ္။ အခု မင္းမွာ အဂၤလိပ္ရွိတယ္။ တ႐ုတ္၊ မေလးလုိလည္း ေျပာတတ္တယ္။ ႐ုရွားလုိသင္ႏုိင္မွေတာ့ သင္ထားပါလားလုိ႔ တုိက္တြန္းဖူးတယ္။ ႐ုရွား ဘာ သာစကားစာေမးပြဲ အုိလယ္ဘယ္မွာ သူ ဂုဏ္ထူးနဲ႔ေအာင္တယ္။ ကိန္းဘေရ႕(ဂ်္)ေရာက္ေတာ့ ႐ုရွားဘာသာ ဆက္သင္တယ္။ ႐ုရွားလုိ သူ မိန္႔ခြန္းေျပာႏုိင္တယ္။ ေျပာတတ္ေပမဲ့ ဘာအက်ဳိးရွိလု႔ိလဲကြာ။
အခု ႐ုရွားေခါင္းေဆာင္ေတြ ႐ုရွားလုိေျပာရင္ သူ သိပ္ေတာင္ နားမလည္ေတာ့ဘူး။ ေမ႔ကုန္ၿပီ။
ေမး ။ ။ သူက မစၥတာလီထက္ ဦးေႏွာက္ဆဲ (လ္)ေတြ ပုိမ်ားတယ္။
ေျဖ ။ ။ မ်ားတုိင္း ေလွ်ာက္လုပ္စရာလားကြာ။ ဒီထက္အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥေတြ မွာ သူ႔ဦးေႏွာက္ကုိ သုံးလုိ႔ရတာပဲ။ ငါလည္း ဘာသာစကားေျခာက္ မ်ဳိး ေလ႔ လာခဲ့တယ္။ အဲဒီေျခာက္မ်ဳိးစလုံး မေမ႔ေအာင္ ထိန္းထားႏုိင္ပါ႔မလား။ ကမၻာအရပ္ရပ္က စီးပြားေရးသတင္းေတြ ဖတ္ရတယ္။ Dow Jones, Sand P, စကၤာပူ၊ မေလးရွား၊ အင္ဒုိနီးရွား ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းေတြ ၾကည့္ရတယ္။ ကမၻာ့စီးပြားေရးကုိ မ်က္ေျခမျပတ္ေစဘဲ သူတုိ႔ အေနအထားေတြ ကုိ လည္း ေလ႔လာရ၊ သုံးသပ္ရတယ္။ စီးပြားေရးအၾကပ္အတည္းကေန ဘယ္ အခ်ိန္ လြတ္လာႏုိင္မလဲ … စုံလုိ႔ပါကြာ။
ကဲ … ဘာသာစကားေျခာက္မ်ဳိးလုံး မေမ႔ေအာင္ ထိန္းထားႏုိင္မလား။ အဓိပၸာယ္ မရွိ၊ ႐ူးလုိ႔ေျပာတာ။ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ဘာသာစကားတစ္ခု ရွိဖုိ႔ပဲလုိ တယ္။ အဲဒီစကားနဲ႔ အလုပ္လုပ္၊ သတင္းအခ်က္အလက္ယူ၊ ေတြးေခၚသုံးသပ္၊ လုံေလာက္ၿပီ။ ငါ႔အတြက္ အဲ ဒီဘာသာစကားက အဂၤလိပ္ပဲ။
ေမး ။ ။ ဘာသာစကားေပၚ အေျခခံၿပီး ႏုိင္ငံေရးမူ၀ါဒကုိ ရပ္တည္တဲ့ လူေတြ နဲ႔ အတူတြဲၿပီး အလုပ္လုပ္ခဲ့ရဖူးတယ္ေနာ္။ ဒါေတြအားလုံး ၿပီးဆုံး သြားၿပီ လုိ႔ ေျပာရင္ ရႏုိင္ပါ႔မလား။ စကၤာပူမွာ ဘယ္ဘာသာကုိ ႐ုံးသုံးအျဖစ္ သတ္ မွတ္ရမယ္ဆုိတဲ့ကိစၥ လုံး၀ေျပၿငိမ္းသြားၿပီလား။
ေျဖ ။ ။ ကမၻာသုံးဘာသာစကားက အၿမဲတမ္းေျပာင္းလဲ ေနႏုိင္တာပဲ။ စကၤာ ပူမွာပဲ လာမယ့္ အႏွစ္ငါးဆယ္နဲ႔ တစ္ရာအတြင္းေလာက္ေပါ႔။ လာမယ့္ ႏွစ္ ၂၀၀၊ ၃၀၀ မွာ ဘယ္ဘာသာ ႀကီးစုိးလာမလဲ ဆုိတာကေတာ့ ဘယ္သူေျပာႏုိင္မွာလဲကြာ။ လက္တင္ဘာသာဟာ ဥေရာပတုိက္ရဲ႕ ဘာသာျ ဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ (၁၆) ရာစုအထိ Erasmus အပါအ၀င္ ပညာရွင္ေတြအားလုံး လက္တင္လုိပဲ ေရးခဲ့ၾကတာ။ ခ်ပ္ေက်ာင္းေတြကလည္း လက္တင္ဘာသာပဲ သုံးခဲ့ၾကတာ။ (၁၈) ရာစုေရာက္ေတာ့ ကုိယ့္ဘာသာစကားနဲ႔ကုိယ္ စတင္ခြဲထြက္ခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ဆုံး လက္တင္ ဘာသာလည္း ေပ်ာက္ထြက္ သြားေတာ့တာပဲ။ ကက္သုိလစ္ ခ်ပ္ေက်ာင္းေတြထဲက လြဲရင္ လက္တင္ဘာ သာက ေသသြားၿပီ။ အဂၤလိပ္ဘာသာဟာ အၿမဲတမ္း ကမၻာသုံး ျဖစ္ေနပါမယ္ လုိ႔ ဘယ္သူေျပာလုိ႔ရမွာလဲ။
တ႐ုတ္စကားဟာ ကမၻာသုံးျဖစ္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ ဘယ္တုန္းကမွ ငါ မယုံ ၾကည္ခဲ့ဖူးဘူး။ ငယ္ငယ္ကတည္းက ေျပာလာတာ မဟုတ္တဲ့ လူတစ္ေယာက္ အတြက္ ေတာ္ေတာ္ခက္တဲ့ ဘာသာစကား ပဲ။ ေဖာ္နက္ တစ္ မရွိ၊ ဖ်င္းယင္ မရွိနဲ႔။ တ႐ုတ္အကၡရာေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္သမွ် သူတုိ႔ စကားသင္ေနရတာက ႏွစ္ဆပုိ ဒုကၡေရာက္တယ္။ အရင္ဆုံး နားေထာင္၊ စကားေျပာ။ အဲဒါတင္ပဲ ခက္လွၿပီ။ စကားတစ္လုံးကုိ အသံငါးမ်ဳိး၊ ေလးမ်ဳိးနဲ႔ တစ္မ်ဳိးက အသံေပါ႔တဲ့။
ေနာက္တစ္ခ်က္က အကၡရာသုံးေထာင္ေက်ာ္ မွတ္မိေနရဦးမယ္။ တခ်ဳိ႕အသံေတြကုိ ဆက္စပ္ ေတြးလုိ႔ေတာ့ ရပါရဲ႕။ ဒါေပမဲ႔ စကားတစ္လုံးထဲ က အဓိပၸာယ္ေတြ အမ်ားႀကီး ထြက္လာျပန္ေရာ။ စကားလုံးက အတူတူ၊ အ သံထြက္က် ကြဲေနျပန္ေရာ။ ေတာ္ေတာ္ ႐ႈပ္ေထြးတာပဲ။ Mai ရဲ႕အဓိပၸာယ္က Bury တဲ့၊ Man Yuan ရဲ႕အဓိပၸာယ္က Complain တဲ့။ အဲဒါ အကၡရာ အတူ တူ။ ဘာေၾကာင့္ပါလိမ့္လုိ႔ ငါစဥ္းစားေနခဲ့တာ အၾကာႀကီးပဲ။ ေနာက္မွ ဆရာ က ေျပာတယ္။ စကားလုံးက အဓိပၸာယ္ကြဲသြားရင္ အသံထြက္လည္း ကြဲ သြားတယ္တဲ့။ ဒါနဲ႔ အဘိဓာန္လွန္ၾကည့္ေတာ့ ဟုတ္တယ္။ စကားလုံးေတြရဲ႕ သမုိင္းနဲ႔ ဘယ္လုိျဖစ္လာခဲ့တယ္ဆုိတာကုိ ငါလည္း မသိဘူး။ အဲဒါကလည္း ျပႆနာပဲ။ စကားလုံးႏွစ္လုံးကုိ တစ္လုံး တည္း ေပါင္းလုိက္ျ ပန္ေတာ့ အဓိပၸာယ္က ေျပာင္းသြားျပန္ေရာ။ တအားခက္တဲ့ ဘာသာ စကား ရယ္။
( ဆက္ရန္ )
ဘာသာစကား နဲ႕ ဇာတိဂုဏ္ ( ၆ း ၆ )
ဇင္ေ၀ေသာ္
