ဟန္တင္တန္ကို ကမၻာေက်ာ္ေစတဲ႔ အရက္စက္ဆုံး၊ အဆိုးဝါးဆုံးခန္႔မွန္းခ်က္ (၃)

ဒါေပမဲ့ ျဖစ္ႏိုင္ေျခအရွိဆံုးျဖစ္ၿပီး စိတ္ကူးယဥ္ျဖစ္စဥ္ထဲမွာ စိတ္ ကသိကေအာက္ျဖစ္စရာ အေကာင္းဆံုးက စစ္ျဖစ္ရျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းရင္းပါ။ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းတစ္ခုရဲ႕ ပဓါန ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ (တရုတ္)နဲ႔ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းတူ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံ(ဗီယက္နမ္)တို႔ၾကားမွာ အျခားစီဗီလိုက္ေဇးရွင္းရဲ႕ ပဓါနႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ (အေမရိကန္) ႏိုင္ငံက ၾကား၀င္ ဟန္႔တားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ေတြဖက္ကၾကည့္ေတာ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဥပေဒကို ကာကြယ္ဖို႔၊ ဒီလို အႏိုင္က်င့္မႈကိုဟန္႔တားဖို႔၊ ပင္လယ္ရဲ႕လြပ္လပ္မႈကို ကာကြယ္ဖို႔ ၊ ေတာင္ တရုတ္ပင္လယ္ထဲကေရနံကို သူတို႔အေနနဲ႔ ဆက္လက္ရယူႏိုင္ဖို႔၊ အေရွ႕အာရွ ကို တစ္ႏိုင္ငံထဲက လႊမ္းမိုးထားတာကို ဟန္႔တားဖို႔ မျဖစ္မေနလုပ္ရမယ့္ အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ေတြဖက္ကၾကည့္ေတာ့ ဒါဟာ သည္းခံလို႔မရတဲ့ ကိစၥ၊ တရုတ္ကိုအရွက္ခြဲဖို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ဖို႔အတြက္ အေနက္စီဗီလိုက္ေဇးရွင္း ေခါင္းေ ဆာင္ ႏုိုင္ငံရဲ႕ ေမာက္မာမႈ၊ သူ႕ေဒသတြင္းမွာ တစ္ရား၀င္ လႊမ္းမိုးမႈရွိတဲ့ တရုတ္ ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ကပ်က္ယပ်က္ လုပ္မႈ၊ ကမၻာႏိုင္ငံေရး အေရးအခင္းမွာ တရုတ္ရဲ႕ပါ၀င္ သင့္တဲ့ အခန္းက႑ကို ျငင္းဆန္မႈျဖစ္ေနပါတယ္။

အတိုခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရရင္ လာမယ့္လက္တေလာကမၻာမွာ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္း စစ္ ပြဲႀကီးေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ ႏိုင္ဖို႔အတြက္ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းတစ္ခု အတြင္းမွာျဖစ္ ပြားေနတာကို အျခားစီဗီလိုက္ေဇးရွင္း၀င္ႏိုင္ငံက ၀င္ေရာက္ ေႏွာက္ယွက္ျခင္း ကေန ေရွာင္ၾကဥ္ေနဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြ အထူးသျဖင့္ အေမရိ ကန္ ႏိုင္ငံအတြက္ ဒီအခ်က္ကို လက္ခံဖို႔ ခက္ခဲလွတယ္ဆိုတာ သံသယျဖစ္စရာ မလိုပါဘူး။ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္း စံုညီ ဗဟုမ႑ိဳင္ ကမၻာႀကီးထဲမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ပထမဆံုးလိုအပ္ခ်က္ဟာ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းတူ ႏုိင္ငံေတြၾကား ျပႆနာထဲ ကို အျခားစီဗီလိုက္ေဇးရွင္း၀င္ႏိုင္ငံက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳမႈ “ေရွာင္ၾကဥ္မႈဥပေဒ=Abstening Rule” ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယ လိုအပ္ခ်က္က “ပူးေပါင္း ညႇိႏႈိင္းေရး ဥပေဒ=Joint mediation Rule” ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိတို႔ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္း၀င္ႏိုင္ငံေတြ၊ အုပ္စုေတြ ၾကားက ပဋိပကၡ ေတြကို ထိန္း သိမ္းေပးျခင္း၊ ဟန္႔တားေပးျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္။

စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းေတြအၾကား အင္အားေတြပိုၿပီး ညီမွ်လာေနတဲ့ ကမၻာထဲမွာ ဒီဥပေဒ ႏွစ္ခုကို လက္ခံဖုိ႔ဆိုတာ အေနာက္အတြက္(သို႔)အေနာက္ကိုျဖဳတ္ ခ်ဖို႔(သို႔)အေနာက္ရဲ႕ လႊမ္းမိုးထားတဲ့ အခန္းက႑ကို အစားထိုးေနရာယူဖို႔ မ်က္ေစာင္းထိုးေနတဲ့ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းေတြအတြက္ မလြယ္ကူလွပါဘူး။ ဥပမာ အားျဖင့္ ဒီကမၻာႀကီးထဲက ပဓါနႏိုင္ငံႀကီးေတြဟာ သူတို႔လည္း အႏုျမဴလက္နက္ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိတယ္၊ မိမိရဲ႕ အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံငယ္ေတြ ဒီလိုလက္နက္ေတြ ပိုင္ဆိုင္ လာမႈကေန တားျမစ္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ရွိေနၾကပါလိမ့္မယ္။

ပါကစၥတန္အတြက္“အင္အားျပည့္အႏုျမဴလက္နက္စြမ္းရည္”ပိုင္ဆိုင္ဖို႔ သူ႕ရဲ႕ ႀကိဳးစားခဲ့ရမႈေတြကို သမင္ လည္ျပန္ၾကည့္ရင္း သူ႕အားထုတ္ခဲ့မႈေတြဟာ မွန္ ကန္တယ္လို႔ ဇူဖိကာ အလီဘူတို (Zulfikar Ali Bhutto) က ယံုယံုၾကည္ ၾကည္ ေျပာဆိုခဲ့တယ္
”အစၥေရးနဲ႔ေတာင္အာဖရိကတို႔မွာ အႏုျမဴစြမ္းရည္ အျပည့္အ၀ ပိုင္ဆိုင္ ထားရွိ ခဲ့ၾကၿပီးၿပီလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔သိရပါတယ္။ ခရစ္ယန္၊ ဂ်ဴ း၊ ဟိႏၵဴ စီဗီလိုက္ေဇး ရွင္းေတြအားလံုးမွာ အႏုျမဴစြမ္းရည္ အျပည့္အ၀ရွိ ေနခဲ့ၾကၿပီ၊ အစၥလာမ္ စီဗီလိုက္ေဇးရွင္းေတြမွာသာ မရွိေသးတာျဖစ္လို႔ ဒါကို ေျပာင္းလဲ ပစ္ရပါမယ္။”
(Note-18)